Bouw van een Raku oven

In Maart 2004 heb ik een nieuwe Raku oven gebouwd uitgaande van een oliedrum (169 liter).
In het kort zal worden beschreven hoe de werkwijze is om een goed functionerende oven te maken.
Wel moet worden opgemerkt dat ik gebruik heb gemaakt van de materialen die ik had en dat het wellicht meer is dan anderen op voorraad hebben, maar echt wezenlijk is dat niet.

1) Zagen van deksel en gat.

Het handigste is om met een decoupeerzaag het vat te verdelen in een deksel en de eigenlijke oven.
Hier is dit gedaan door een zaagsnede te maken op 7.5 cm van de bovenrand van het vat.
Omdat een zaagsnede tamelijk scherp is wordt dit afgewerkt door de rand "om te kralen" Dit lijkt ingewikkelder dan het is want met 2 hamers gaat het betrekkelijk eenvoudig door aan de binnenzijde op 1 cm onder de rand een hamer te plaatsen en aan de buitenzijde aan de boven rand te slaan.
De rand gaat nu omstaan en na ongeveer 10 cm lengte kan men nu de rand geheel naar binnen slaan. In eerste instantie wordt de rand wat vervormd maar uiteindelijk krijgt men een nette rand die aanzienlijk sterker is (doordat er twee lagen zijn) en niet meer scherp is!
De hoeveelheid werk valt ook wel mee want de hele rand is in ongeveer 30 minuten te realiseren. (zie foto 1)

Daar een drum een opstaande rand heeft van 1.5 cm krijgt men nu een binnenwerkse maat van 5 cm tot de rand (7.5-1.5-1) en dat is juist goed voor de twee lagen van de isolatie deken (die we later aan gaan brengen).
Eerst wordt het gat in de deksel gemaakt en dat moet ongeveer 10 cm in doorsnede worden.
Uit de ervaring van mijn eerste oven is gebleken dat door de hete gassen het metaal heel gemakkelijk corrodeert en dat daardoor metaalschilfers in de oven kunnen vallen (en natuurlijk altijd in de mooiste pot die daardoor "waardeloos" wordt).
Om dit te voorkomen wordt nu een groter gat gemaakt en wordt het gat (uiteindelijk) bekleed met isolatie materiaal.
De vergroting van het gat wordt gerealiseerd door het inzagen van 1.5 cm en deze stukjes om te slaan.
Het totale gat wordt nu ongeveer 13 cm. (zie foto 2)

2)Bevestigen handvatten en boren van gaten voor vastzetten isolatiedeken.

De deksel moet uiteindelijk gemakkelijk van de (hete) oven worden weggehaald en daarom moeten 2 handvatten worden geplaatst.
Neem hiervoor grote metalen exemplaren want we zullen dit later altijd moeten doen met handschoenen aan!
(ook op de oven komen 2 handvatten dus in totaal 4 stuks)
Een goede positie is op ongeveer 20 cm uit het midden van de deksel.
Uiteindelijk moet het dekenmateriaal worden vastgezet met keramische "knopen" en daarom moet er in de deksel gaten worden geboord van 3mm (12 stuks verdeeld over de omtrek met een straal van ongeveer 17 cm, een passer is wel heel makkelijk!)
-Het makkelijkste kan men dit doen door voordat men het binnengat maakt een cirkel met een straal van 17 cm te tekenen en met dezelfde passer instelling aan de omtrek 6 maal de straal af te passen. De tussen liggende plaats (om tot 12 te komen) is nu eenvoudig te bepalen.-
Met een spijker kan men nu centreerpuntjes slaan om het boren gemakkelijker te maken.

3)Aanbrengen van isolatie materiaal

Isolatiedekens bestaan er natuurlijk ook in allerlei soorten, ik heb een kwaliteit gebruik die geschikt is voor 1260 C met een dikte van 2,5 cm en een breedte van 61 cm.
De deken is eenvoudig uit te snijden door de deksel er bovenop te leggen en dan met een scherp mes langs de rand te gaan.
Het binnengat van 10 cm wordt nu ook gemaakt. Een strook van 4 cm breed dient nu voor de bekleding van de binnenrand van het gat en zo'n zelfde strook komt ook aan de buitenzijde van de opstaande metalen rand van het binnengat.
Zo ontstaat een soort "schoorsteen" De eerste laag van het isolatie materiaal voor de oven is op de foto te zien.

4)Bevestigen isolatie deken.

De isolatiedeken wordt nu aan de deksel bevestigd door de deken te klemmen tussen een keramische plaat en het metalen deksel.
Ik heb hiervoor een isolatiesteen gezaagd in plakken van 1 cm dik en hierin 2 gaatjes geboord om de metaaldraad vast te zetten.
Het metaaldraad moet hitte bestendig zijn en het beste is om hiervoor kanthal draad te gebruiken van ongeveer 2 mm dikte. (dit is draad dat voor spiralen in elektrische ovens wordt toegepast)
Het moet wel nieuw draad zijn, want gebruikte spiralen zijn akelig bros geworden en zijn dan niet meer te gebruiken.
Op de foto is te zien hoe de draad wordt gebogen en de plaatjes er uitzien.
(Men kan ook heel eenvoudig van chamotteklei zelf knopen maken en na bisquit stoken deze toepassen als bevestigingsmateriaal)

5)Grote truc!

Bij ovenbouwers wordt een soort kit gebruikt om stenen te metselen. Dit is wonderlijk spul want hoewel het uiterst dun wordt opgebracht, verhardt het zich op kamertemp. (net zoals gewoon cement) maar blijft het hard ook als het gestookt wordt op hoge temperatuur ( en dat moet je met cement maar niet proberen).
2 kg van dit materiaal heb ik nu in 5 liter water verdeeld en hiermee heb ik de isolatiedeken van het deksel aan de buitenzijde en bij het gat geimpregneerd.
Hiermee heb ik bereikt dat de "schoorsteen" op de deksel een geheel is geworden en dat het stevig wordt.
De isolatie eigenschappen zullen wel iets minder worden maar dat is in dit geval niet belangrijk (want het is nog goed genoeg)
Deze truc is ook toegepast aan de bovenzijde van de oven waarbij de isolatie om de rand heen is gelegd. (zie foto)

Deze kit is te koop bij INOV te Beek (Z Limburg) Prijs ongeveer 35 Euro voor emmer van 25 kg (dit is ook de kleinste verpakking en afleverhoeveelheid)
zie voor contact de website www.inov.nl

6)Werkzaamheden aan de oven

Hoe hoog de oven moet worden is een persoonlijke keuze, ik stook in 2 etages en kan daardoor de volle hoogte benutten.
Wil men minder hoge objecten stoken dan kan men een rand wegzagen waardoor de dimensies van de oven worden aangepast.
Het gat onder in de oven moet weer 10 cm in doorsnede worden (bierviltje), omdat hier geen hete gassen uitkomen heeft men geen last van oxidatie van het metaal (en er vallen ook al geen stukjes in een pot) en daarom is het hier niet nodig om de isolatie "om te kralen".
Ik heb eerst een laag isolatie steen aangebracht op de bodem (maar natuurlijk kan men ook 2 lagen deken materiaal gebruiken) Bij mij heb ik daarom het gat 10 cm van de bodem gemaakt.
Na het omkralen van de bovenrand en het aanbrengen van 2 handvatten aan de oven (perslot zal men de oven toch ook een keer willen verplaatsen) wordt nu de isolatie aangebracht in 2 lagen.
De tweede laag steekt aan de bovenzijde ongeveer 5 cm uit en deze wordt geimpregneerd met de kit suspensie waardoor deze verhardt na het drogen.
Op ongeveer 20 cm onder de rand wordt de deken met keramische plaatjes vastgezet aan het vat.

7) binnenwerk

Op de bodem, bestaande uit isolatie deken, wordt een isolatie plaat van 30*21 cm gelegd en hierop worden isolatie stenen gelegd met een hoogte van 8 cm.
Hierop wordt een tweede plaat gelegd waardoor een sleet ontstaat van 8 cm waardoor de gasvlammen naar achteren worden geleid.
Aan de zijkanten is een opening waar de vlammen naar boven kunnen.
De tweede etage wordt gerealiseerd door 2 platen van 28*30 cm aan weerzijde van de bodemplaat te plaatsen.
Aan de bovenrand van deze zijplaten zijn nu V vormige inkepingen gezaagd waar 2 aluminiumoxide buizen van 2.5 cm doorsnede in liggen. Op deze buizen worden nu 2 plaatjes van 30*10 cm gelegd en hierop komen nu de objecten te staan voor de bovenste etage.
Er is een temperatuur verschil in de oven, beneden in de oven is de temp. hoger dan boven en dat houdt in dat als het glazuur boven goed gesmolten is dat beneden zeker het geval zal zijn (maar daar is het minder goed zichtbaar)
Uiteraard moet men rekening houden dat het "lopen van het glazuur" geen invloed heeft op de bodemplaat in de oven. Het binnenwerk is te zien op de foto hierboven en schematisch op de tekening.
Voor het totale resultaat zie de foto niernaast

Het voordeel van deze constructie is dat men heel effectief kan stoken.

8)werktekening